فرقه بشیریه
افراط و غلو با انگیزههای متفاوتی رخ میدهد و با شیوههای مختلفی گسترش مییابد.
شعبده و
سحر از جمله شیوههای گمراهکنندهای است که در فرق مختلف به کار گرفته شده است. این شیوه مخصوصاً در فرق
غلات، کاربرد بیشتری دارد. بشیریه یکی از فرق غالی است که برای پیشبرد اهداف خود از این شیوه استفاده میکرد.
با شهادت حضرت
موسی بن جعفر (علیهالسلام) جریانی به نام واقفه پدید آمد که منکر
شهادت ایشان و
امامت امام رضا (علیهالسلام) بودند.
این جریان مورد سوء استفاده منحرفین دیگر واقع شد. به عنوان نمونه فردی به نام محمد بن بشیر با
اعتقاد به جریان واقفه
با افکار و اندیشههای خود، جریانی غلوآمیز را در بین نشر داد که به
بشیریه معروف است.
او از اهالی
کوفه میباشد و به قبیله
بنیاسد منتسب است.
وی به شعبده و انجام کارهای عجیب معروف بوده است.
وی شخصی است که نسبت به
امام موسی بن جعفر (علیهالسلام) دعاوی باطلی داشته است.
ادعاهای باطل محمد بن بشیر بدین قرار است:
او شایع نموده بود که موسی بن جعفری که
حجت خدا بر مردم است، این موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی (علیهمالسلام) نیست.
علی بن حدید میگوید: شخصی این ادعای محمد بن بشیر را به موسی بن جعفر (علیهالسلام) خبر داد و حضرت موسی بن جعفر (علیهالسلام) نیز او را سه مرتبه لعنت و نفرین نمود.
معتقد به وقف در مورد ایشان شد و شهادت ایشان را انکار نمود
و به
مهدویت موسی بن جعفر (علیهالسلام) قائل شد و
منتظر ظهور و خروج حضرت بود. معتقد بود که آن حضرت در بین مردم است و همه او را میدیدند ولی بعد از
غیبت از ادراک مردم پنهان شد.
معتقد به
ربوبیت موسی بن جعفر (علیهالسلام) شد و خود را نبی ایشان اعلام نمود.
اعتقادات دیگر محمد بن بشیر و اصحابش بدین قرار است:
آنها معتقد به جانشینی محمد بن بشیر از امام
موسی بن جعفر (علیهالسلام) بودند و قائل به غیبت امام شده بودند.
قائل به
غلو و
تناسخ و اتحاد بودند.
محمد و
علی (علیهماالسلام) را رب میدانستند که فرزند کسی نبودهاند و کسی
فرزند ایشان نمیباشد.
امامت امام
علی بن موسی الرضا (علیهالسلام) و اولاد ایشان را انکار مینمودند و ایشان را به خاطر ادعای
امامت کافر میدانست و قائلین به امامت علی بن موسی الرضا (علیهالسلام) را کافر میشمارند و خون و
اموال ایشان را مباح میدانستند و معتقدند که امام رضا (علیهالسلام) نسبتی با موسی بن جعفر (علیهالسلام) ندارد.
منکر تمام
واجبات به جز
نماز یومیه و
روزه ماه مبارک رمضان هستند.
نکاح با
محارم و
لواط را جایز میدانند.
چون او معتقد به اندیشههای
باطل بود، از راههای غیر شرعی و غیر متعارف مانند شعبده، به گمراه نمودن مردم اقدام میکرد. وی با شعبده توانست جمعی از مردم را به کیش خود جذب کند. دو شعبده مؤثر از او نقل شده است.
یکی اینکه صورتی را که لباس حریر بر او پوشانده بود را با شعبده به خیالات مردم میرساند و او را امام موسی بن جعفر
منتظر (علیهالسلام) معرفی میکرد و خود را در ارتباط کامل با ایشان وانمود میکرد.
دومین شعبده او این بود که با مقداری جیوه و
اسباب شعبده
بهشت را به دیده مردم وانمود میکرد.
محمد بن بشیر فرزندش
سمیع را جانشین خود نمود و وی را واجب الطاعه اعلام کرد. جانشینان سمیع را
امام نمود تا اینکه امام غائب موسی بن جعفر (علیهالسلام) ظهور کند. او تمام حقوق
واجب مالی و غیره را برای این
امامان تعیین نمود.
امام صادق و
امام موسی بن جعفر (علیهماالسلام) او را
لعن نمودند.
امام موسی بن جعفر (علیهالسلام) بارها از او بیزاری جست و او را به شدت
نفرین نمود و
آشکار نمودند که محمد بن بشیر عمداً به ایشان
دروغ میبندد و از خدا خواستند که محمد بن بشیر به بدترین وضع کشته شود.
در بیانی او را دشنامدهنده به
خدا و
رسول الله و
اهل بیت (علیهمالسلام) معرفی نمودند.
امام رضا (علیهالسلام) فرمودند: محمد بن بشیر بر پدرم موسی بن جعفر (علیهالسلام) دروغ میبست.
علی بن ابیحمزه بعد از نقل نفرین امام موسی بن جعفر (علیهالسلام) در مورد محمد بن بشیر میگوید: ندیدم کسی بدتر از وضع محمد بن بشیر کشته شود
و نفرین آن حضرت به وقوع پیوست.